In mijn werkzame leven kreeg ik op een gegeven moment te maken met een man die gespecialiseerd was in het begeleiden van bedrijven in financiële moeilijkheden en de afwikkeling daarvan. Het was een vrolijke en ook verstandige man, want het eerste dat hij regelde was de financiële afwikkeling voor zichzelf; hij kreeg per dag uitbetaald en zodoende had hij geen zorgen voor de dag van morgen en bracht de vrolijke noot in sombere tijden.
Op een gegeven moment merkte ik op dat hij er zo vrolijk onder bleef, immers het was één en al ellende waar we in zaten. Lidy, zei hij, leven is emotie, zaken doen is pure emotie en hij schaterde het uit.
Ik moet er nog wel eens aan denken als ik denk aan wat mensen drijft, waarom doen ze wat ze doen, waarom liegen ze, want er wordt gelogen in de zaak Baybaşin, ongelooflijk.
Wicher Wedzinga tweette ooit: ‘de waarheid kent vele gezichten.’ Dat zou ik willen nuanceren: ‘de waarheid draagt vele maskers.’
Wie liegt en wie spreekt de waarheid? Vaak verdraaid moeilijk om te ontdekken. Maar soms beginnen die maskers scheurtjes te vertonen, die het begin van de ontmaskering inluiden.
Voorbeelden, van scheurtjes in het masker van de onkreukbare overheid, zijn de gewonnen zaken tegen de ambtenaar in functie Demmink, immers hij had zich er persoonlijk mee bemoeid om Baybaşin in isolatie te zetten en had zich, als hoogste man op het departement, het dossier van Baybaşin een tijdje toegeëigend. Baybaşin zal vervolgens wel weer moeten bewijzen dat er stukken uit zijn verdwenen, want de rechter eist een bewijs!
Het leven is emotie maar ook simpel. Als Baybaşin onschuldig levenslang heeft gekregen, en daar ben ik inmiddels helemaal van overtuigd, dan zijn zijn tegenstanders daar schuldig aan. Of het nu bewust of onbewust is, ze hebben er aan meegewerkt en werken er nog steeds aan mee.
Voor het onderhoud van die maskers en die maskerade heb je gerekend naar de omvang van deze Baybaşin-affaire beslist een denktank nodig. De vraag is nu wat de overheid bedacht, bedenkt en gaat doen om die scheurtjes te repareren; damage-control noemen ze dat tegenwoordig. Hoe maskeert de overheid in de zaak Baybaşin de waarheid? Hoe hebben zij de maskers gemaakt? Wie zijn dat, wie hebben aan zijn veroordeling meegewerkt? De waaromvraag zullen we maar even laten voor wat het is, maar hoe krijgen ze het voor elkaar om de man nu inmiddels al 20 jaar uit de weg te ruimen en te isoleren, althans dat wordt geprobeerd, van de maatschappij?
Hoe dat mogelijk is? Wel:
Door met man en macht te werken aan het centraliseren van de macht, dat wil zeggen dat je de groep die macht heeft steeds kleiner maakt. Dat is handig in zn algemeenheid maar in het bijzonder ook in deze zaak. Wat het eerst en het laatst komt is wisselbaar;
Je hebt in ieder geval maatregelen en wetgeving nodig en denktanks met ideeën, door behoeften te suggereren, die als motief gelden voor wetswijzigingen en maatregelen;
Daarmee kun je bijvoorbeeld reorganiseren en mensen op cruciale plekken benoemen en het liefst blijvend;
Door strenge eisen te stellen die de mogelijkheid geven om bewijzen of deskundigen toe te laten of uit te sluiten. Je hebt een kwaliteitsstempel nodig om op de lijst te komen om met het OM, voor rechters en advocaten te mogen werken, als het ware een staatsmonopolie op onderzoek;
Door de controle op openbaar bestuur te beperken bijvoorbeeld ook met het privatiseren van overheidstaken, zodat die niet meer onderhevig zijn aan die WOB;
Door de berichtgeving in de (alternatieve) media te sturen en bepaalde items te negeren of er juist de aandacht op te vestigen om daarmee de publieke opinie te beïnvloeden;
Met het creëren van een beetje chaos, zodat alles onoverzichtelijk wordt;
En met eenvoudig tijd rekken, zoals dat is mogelijk gemaakt met de wet ten voordele, waarin geen tijdslimiet is gesteld;
Kortom door zijn verdediging op alle mogelijke manieren te bemoeilijken.
Dit klinkt allemaal zwaar maar als je goed kijkt gebeuren al deze zaken soms stuitend zichtbaar en nog vaker subtiel en onopvallend, want motieven worden net zo gemakkelijk geconstrueerd als het bewijsmateriaal, als je maar de macht hebt en geen verantwoording hoeft af te leggen.
Laten we eens kijken naar ‘het motief’ voor het reorganiseren van de rechterlijke macht; een wetvoorstel van Ivo Opstelten, ingevoerd door Joris Demmink, inclusief het benoemen, nog vlak voordat hij met pensioen ging op 31 oktober 2012:
“Volgens de regering bestaat in de samenleving een toenemende behoefte aan specialisatie. De huidige structuur van de rechterlijke macht maakt het niet mogelijk op alle terreinen van rechtspraak kwaliteit te bieden. De gerechtsbesturen moeten gereorganiseerd worden. De indeling van de politie, het Openbaar Ministerie en de rechtspraak moeten op elkaar aansluiten om effectiever en efficiënter te kunnen samenwerken.”
En natuurlijk voorziet onze regering in die behoefte van het volk met de wet Herziening Gerechtelijke kaart. En waarin voorziet de wet?
Het wetsontwerp voorziet in een ingrijpende reorganisatie van de rechterlijke macht. De sectoren waarin de rechterlijke werkzaamheden op de verschillende rechtsgebieden verricht worden – onder leiding van een rechter die deel uitmaakt van het bestuur – verdwijnen. Het bestuur van de gerechten wordt teruggebracht tot drie leden, waaronder een niet-rechter ten behoeve van de bedrijfsvoering. Het bestuur van ieder gerecht dient eigen reglementen op te stellen die voorzien in de organisatiestructuur van het gerecht en de taakverdeling binnen het bestuur om te bepalen welke soorten zaken op welke zittingsplaatsen behandeld zullen worden.
Ook het bestuur van de Raad voor de Rechtspraak wordt teruggebracht tot drie leden. Het College van Afgevaardigden – bestaande uit afgevaardigden van de gerechten, dat tot taak heeft de Raad voor de Rechtspraak te adviseren – wordt op termijn afgeschaft.”
“Het wetsontwerp houdt in dat de huidige negentien rechtbanken teruggebracht worden tot tien rechtbanken, en de huidige vijf gerechtshoven tot vier. Bijna de helft van de zestig rechtspraaklocaties worden gesloten, waardoor er 32 over zullen blijven. Slechts op de helft daar weer van zullen na de herziening nog rechters, secretarissen en griffiemedewerkers werkzaam zijn.”
Afgeschaft, teruggebracht, met met deze woorden is de macht gecentraliseerd. Kleine besturen die de zittende magistratuur naar goeddunken mogen inrichten en de taken mogen verdelen onder de rechters. Datzelfde is gebeurd met de staande magistratuur van officieren van justitie per 1 januari 2013.
op 27 maart 2012 stond in een artikel in de Volkskrant het volgende citaat van de Nederlandse Vereniging voor Rechtsspraak, waarvan 80 procent van de rechters en officieren van justitie lid is:
Nu al kan geconstateerd worden dat de gerechtsbesturen in toenemende mate ondergeschikt geraakt zijn aan de Raad voor de Rechtspraak en dat het rechtersambt ‘verambtelijkt’. Het besef dat de rechterlijke macht een van de drie machten vormen die gelijkwaardig is aan de twee andere machten waarop een democratie gebouwd is – de wetgevende en de uitvoerende macht – verdwijnt.
Het heeft niet mogen helpen. Voortvarend hebben Ivo Opstelten en Joris Demmink de reorganisatie doorgevoerd.
En dan volgt nu het wetsvoorstel rechterlijke macht ,want de maatschappij, en dat zijn wij, willen dat foute rechters worden aangepakt. Natuurlijk! Maar door wie worden ze met deze wet dan aangepakt? Door een onafhankelijke instituut? Nee, door ambtenaren binnen justitie. Een kleine groep, die de macht in handen heeft dankzij de wet Herziening Gerechtelijke kaart. Met de volgende wet, die een zwaard van Damocles in zich herbergt, wordt het mogelijk om lastige rechters in het gareel te houden.
Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) heeft een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd dat de mogelijkheden verruimt om rechters bij ongeoorloofd gedrag of andere ongewenste situaties een passende maatregel op te leggen.
De onafhankelijkheid van de rechters, de officieren van justitie, wordt met de invoering van deze wetten steeds meer aan banden gelegd.
Maatregelen worden ingevoerd, liefst buiten het parlement om, die de controle geven aan een kleine groep binnen het ministerie van justitie en veiligheid over de totale groep. Maatregelen die waar nodig, wanneer de nood aan de man komt, voor (on)eigenlijke doelen kunnen worden ingezet, voor damage-control. Dat is het verhaal.
